1. Cismaan Boos
2. Cabdixaashi
3. Abshir Doore
4. Cirsiye Seed
5. Ogle Seed
6. Sayidkii

iyo Ragii ugu sareeyey oo kaleba.

Darwiishku wuxuu yiria goor ay aroor tahay xili baraas ah baa waxaa la maqalay Gariir soo baxaya ka bacdina dadkii waa yabeen dad aan weligood maqal gariirkan soo socda aanal larakayan mar walban marmarka kale ka soo dhowanaya waxaa ka soo baxay Lix Diyaaradood oo garba siman u socda kabacdian dadkii markay arkeen waa argagaxeen oo waxay ugu qabteen war waa (AWLIYO) waxani maxaa yeelay wax waynaanta aleg oo cirka duulaya weligood mar arag hadan halkaa in yar idiin sii jilciyan somaliya sida taariikhda ku jirtaa wax weeyey wadan kii ugu horeyey ee Africa ah oo diyaarad lagu soo weeraro Taarikhdaasian waxay dhacday malintaa Daraawiishtu la yaabanayd waxa waa wayn ee dul yimid. Dadkii oo u jeeda oo yar iyo waynaba cadawgii ku soobaxay in tay banka ugu soobaxeen dawanaya oo leh waa awliyo baa nin ku jiray daraawiishta oomagaciisa la oran jiray (Xaaji Suudi ) baa yiri war saydi waa diyuuradii eemaaha Waxani Awliyo markaas bay dhaafeen  wax yar kabacdina way ku soo laabteen  sadex ka mid ah diyaradihii kabacdian waxay ku soo fureen saanad waxay hayeen oo dhan kabacdina Darawiishitii baa ku furtay markii xabada lays dhaafsaday waxaa ay daraawiish tii soo riday mid kamida diyaradihii so weeraray (Sidaan sheekad aku maqlay diyaradan soo weeraray Somaliya waxay ahayeen Dirado ka so ohaday Dagalkii koowad ee aduunka Diyarado si fiican u shaqaynaya mahayan waxan maqlay in uu ingiriisku soo kiciyay tiro dhan 21-24 diyaradood waxaana ciida somaliya ka soo gadhay 11 wixii gali baday ku daateen oo way soo gadhi wayeyn  somaliya) sadexdii soolabtay sidan idiin sheegayba mid bay sootideen Daraawiishtii labana way ka baxsadeen dabadeed waxay noqotay dagal iyo qakh meel la fadhiyo may hadhin mar hadii cirka laga soo weeraray waxaa meesha ku dhintay oo ay diyaradihii ku dileen laba nin oo uu mid ka midi ahaa ( Caamir Shiikh Cabdule) oo ahaa Sayidka adeerkiis oo ahaa nin qiimo dheer saydika markay intaasi dhacday waxii dad aha guntay ka soo ge een oo waa la cararay lugeey faras baa ka dhacday waxan loo qaxay dhinicii Taleex, umadii oo kacsan oo ku sii socota Taleex  baa waxaa ka horyimid Ciidan ingiriis ah iyo Isaaq wada socda waxay u sii galeen meel la yiraahdo (Ceel Dheere ) wuxuu ka so keeya amagalada Ceerigaabo waa halkuu saydikuna ka gabayay. halkaas dagalka ka dhacay wuxu aha daglaka ugu xun ee darawiish la kulamay intay dagalamaysay  wuxuuna ha daglkii daraawish lagu jebiyey waxa halkaas lagagala hadhay wixii ay xoolo iyo maato wada tay darawiishi waxaa ka fakaday ciidamadii iyo wixii xooga laha wixii kale waxa gacata ku dhigay mid dhawaca iyo mid yarba galkii iyo kuwii hogaminaayey Jamaca iyo hooyadii iyo walalhii ba halkii baa darawiishi kaga caratay wuxuu yiri wixii carur ahayd oo an hooyo lahayan waxaa qatay Ingiriiskii oo gawadhiga ku gurtay ( sida la sheegayo Ingiriisku wuxuu dhoofiyey somali badan oo ilaa iyo maanta aan la ogayan meel ay jaan iyo cidhib dhigeen ) wixii kalena waxay u dhinteen gaajo iyo macaluul buu yiri maxa yeelay xoolihii waxa ka kaxaystay galadii ingiriiska hayd iyo kuwii la socday. wuxuu yiri waxaa nala balan bali jiray oo biyaha iyo midhaha maalntii noo keeni jiray dumarka wixii rag ahaa waataan soo sheeganay in ay ciidanka kamaid ahayeen oo waxan la qaqabtay waxana ay carareen oo ay galieen Taleex oo cidamo kale u joogeen, caruutii iyo dumarkii waxay soo silcaana muda danbe  baa wax yar oo firxadi ka soo gaareen xera duhulbahante wixii kale qaybna bahaalaa cuanay qabana galadii baa qadatay. darawiish wixi hadhay oo cidan aha waxay isagu tageen Taleex waxaa igu yimid diyaradihii iyo cidankii soconayey ee galad aiyo kuway taeen ee aha somalida waxay garacanba o dusha ka garacan darawishtuna ugu jirto darihii Taleex ee u aaha rugta Sayidka markii danbe bay xoog beeleen markaas baa Sayidka iyo todoba lix nin  oo kale todoba kaga baxeen oo ka carareen wixii kalena meeshii ba lagu qabsaday oo waa isdhiibeen waxaa ka mid haa nimana sayidka malinta la baxsaday .

1. Cismaan Ducaale oo aha abaadn duulaha Sayidka
2. Cabdi Shiikh oo ahaa Sayidka Walaal kiis
3. Oogle Seed
4. sayidkii iyo sadex nin oo kale

todobadaas ba ka baxay Taleex sidaan ognahayana waxaan iri Midhisho waxaa joogoy ilaa dhowr milyan oo leh dumar iyo caruur iyo raga iyo ciidanaba waxaa ka baxsaday todobadaa nin iyo intii maatada ka soo hadhay oo iyana wax yari ka soo baxsadeen. Daraawiish jabkii maalintaa ku dhacay dib ugama soo waraaqin iyagoo markii danbe is lahaa dagala ku qada Ingiriis oo ka soo aragoosta lakiin may u surta gelin maxaa yeelay wixii madax ahaa way dhinteen wax yar ka dibna Sayidkii wuu geeriyoday wuxuu ku dhintay Webiyada xagooda isagoon dagala labaad soo rogaal celin ba malakamoodkii ka soo hor maray. ( Hadan wax yar ku darsado waa yo aragayga ku saabsan Taariikhadan ka dhacday Sanaag 1919 kii. meesha dagalkaasi ka dhacay meel ku dhow baan ku dhashay oo la yiraahdo Jiidali waxay u jirtaa meeshaad hada aan ka hadalayna Taariikhdeeda ee daraawishta lagu soo foodasra wax yar laba saacadood oo lug ah bay u jiraa waxaa Jiidali Dusheeda ah Ceel la yirahdo Dur dur oo ay mar markaa ku dhow deganan jirtay daraawiishtu Dagalakuna soo gadhay markaan ceelkaas Xoolaha gayno meel dushiisa ah baa waxa ka buxi jiray lafaha dadka Markaas baa anoo yar ana ka maqli jiray halakan waa meeshii darawiishta lagu laayey lafahaa aad arakaysaana waa kuwii darwiishta waaxaa markaa ka soo wareegtay aan lafaha arkayey ilaa iyo 60 sano ama ka badan ba lafahasi imeesh yaaleen taas oo ku tusaysa in dadka lagu laayey ay ahyeen dad tira badan oo lafahoodii daad iyo dabayliba dhamayan wayday. inkastoo maanta meesha an sheegay ay ka lafa madan tahay malintaas oo dagalo xun xuni ka dhaceen 1990 gii abarihiisii markaa inatii wa aintaan ka arkay darawiishta Taariikhdoodii ka dhacday Sanaaag gaar anaa Sanaag galbeed wixii intaas dheer oo aan soo helo inshalaahu wan ku soo darayaa wixii qald ah o aad ku aragtaan ila soo socd siiya.)

By:Maxamed C/laahi cali Tiriig

Badhan6@hotmail.com